Kaart (cartografie) - Delphi (Griekenland) (Delphi)

Delphi (Grieks: Δελφοί, Delfoi) is een archeologische site in de gelijknamige gemeente Delphi, regio Centraal-Griekenland. Het was in de klassieke oudheid een van de beroemdste cultusplaatsen van de god Apollo en het meest bezochte en gerespecteerde orakel van de gehele oudheid.

Over het ontstaan van het orakel doen verschillende verhalen de ronde. De Homerische hymne aan Apollo vertelt dat de god na zijn geboorte op het eiland Delos op zoek ging naar een geschikte plaats voor zijn orakel. Hij koos voor het stadje Crisa (de oorspronkelijke naam van Delphi), maar moest eerst strijd leveren met de draak Python die in de buurt leefde. Uiteindelijk stierf het beest onder de pijlen van de god en rotte het weg door de kracht van de zon (het Griekse putho betekent "doen rotten"). Apollo richtte daarna zijn aandacht op de rekrutering van priesters voor zijn heiligdom. Toen hij een boot vol Kretenzische zeelui opmerkte, nam hij de vorm aan van een dolfijn (Grieks: delphis), sprong op hun schip en dwong de mannen door te varen naar Crisa, aan land te gaan en priester te worden in de nieuwe Apollotempel daar. Het medium voor zijn orakel zou de Pythia worden, een vrouw uit het dorp.

Andere versies van het verhaal noemen Python een nakomeling van Gaia. Het monster had als taak het orakel dat aan haar was gewijd te bewaken. Apollo doodt hier dus niet alleen het monster, maar neemt ook een al bestaand orakel over. Deze versie van de mythe zou verwijzen naar de oorspronkelijke verering van chtonische goden (goden van de aarde en onderwereld) in Delphi, die later werd vervangen door de cultus van de Olympische goden. De attributen van de vroegere vruchtbaarheidsgodin werden dan overgedragen op Athena Pronaia, die verderop een heiligdom kreeg.

Ook Dionysos werd in Delphi vereerd. Het orakel functioneerde namelijk maar negen maanden per jaar (en dit telkens maar één dag per maand). Tijdens de drie wintermaanden was Apollo afwezig en nam Dionysos de bewaking van het heiligdom over.

Het belang van Delphi blijkt uit het feit dat het door de Grieken als middelpunt van de aarde werd gezien, aangegeven door een ronde steen, de omphalos (de navel). Volgens sommige antieke bronnen had Rhea deze steen aan Kronos gegeven, die hem daarna verslond in plaats van zijn pasgeboren zoon Zeus. Na de overwinning op zijn vader zou Zeus de steen in Delphi geplaatst hebben. De omphalos zou wellicht op een sokkel van "dansende" vrouwen hebben gestaan, een beeldhouwwerk dat nu in het museum te zien is.